Naar Menu

Home2006-200710 jaar Zuiderkerkprijs

Tien jaar Zuiderkerkprijs

Sabine Lebesque


Dit jaar wordt de Zuiderkerkprijs voor de tiende keer uitgereikt aan de opdrachtgever en de architect van het beste woningbouwproject, opgeleverd in 2006-2007. Tien keer heeft een steeds wisselende onafhankelijke jury zich gebogen over de kwaliteit van de nieuwbouwproductie. Door de jaren heen zijn de accenten steeds een beetje anders komen te liggen, maar essentieel bij het eindoordeel is dat de inspanning en ambities van zowel de architect en opdrachtgever ook daadwerkelijk zijn terug te zien in het uiteindelijke resultaat. Gelet werd daarbij niet alleen op architectuur en stedenbouw, maar ook op aspecten als duurzaamheid, aanpasbaarheid, plattegronden en het juiste programma op de juiste plek. Omdat de laatste jaren de voorgeselecteerde projecten en woningen door de jury ook daadwerkelijk bezocht worden, is ook de indeling en afwerking van de woning en de ervaringen van de bewoners een belangrijk aspect bij de beoordeling. Verder is ieder jaar opnieuw de vraag of het winnende project als een voorbeeld voor de toekomst kan worden beschouwd.

Tot 2003 werden de Projectdocumentatie en daaraan gekoppeld de projecten die worden beoordeeld voor de Zuiderkerkprijs samengesteld op grond van plannen die dat jaar een bouwaanvraag hadden verkregen en zodoende nog niet waren gerealiseerd. Mede door het feit dat twee winnende projecten om verschillende redenen nooit van de grond zijn gekomen (De bewoonde Tuin (Oeverpad, Osdorp) in 1999/2000 en Uylenburgh (Centrum) in 2000/2001), is de Projectdocumentatie inmiddels al vier keer gebaseerd op werkelijk gebouwde projecten. Daarmee is de documentatie minder een kijkje in de keuken geworden van dat wat in de daarop volgende periode gerealiseerd zou worden, maar des te meer het etaleren van de jaarlijkse productie.

Opvallend is dat de onafhankelijke jury - de laatste jaren bestaande uit de architect van het voorgaan-de winnende project, een architectuurhistoricus/journalist/criticus en een vooraanstaande invloedrijke persoon uit de bouwwereld als voorzitter - steeds een eigenzinnige kijk heeft op de jaarlijkse productie en in haar juryrapporten zowel prijzenswaardige zaken naar voren brengt als punten van zorg aan-dacht. Terugkomend punt van analyse is de kwaliteit van de sociale huurwoningen. Sommige jaren was het verschil tussen koop en sociale huur zodanig groot dat de jury’s felle kritiek uitten op de cor-poraties, terwijl in andere jaren de zorgvuldigheid van uitvoering geprezen werd en het gelijke kwali-teitsniveau met de vrije sector woningen werd benoemd. Ook zijn er verschuivingen te constateren in de beoordeling zoals in de waardering voor een gedifferentieerd programma; in de vroege Zuiderkerk-prijsjaren zonder meer een pluspunt, als reactie op monotone bouwstromen - maar in latere jaren ook soms als ‘teveel gedoe’ bestempeld

Terugkijkend op de bekroonde projecten zien we een lijst van karaktervolle gebouwen die het stads-beeld op een positieve manier hebben beïnvloed. Grote projecten als Hoop Liefde Fortuin, Albatros en Geuzentuinen zijn beeldmerken in de buurt waarin ze staan. Maar ook kleinere projecten als U2 - Kleine U, Borneodriehoek, en Haveneiland West Blok 23b2, springen er uit wat betreft detaillering, het aanpassen aan en tegelijk upgraden van de buurt en hun op de toekomst gerichte programmering. Opvallend is dat door de verandering in de documentatie van plan naar project, de laatste genoemde projecten - Borneodriehoek van De Alliantie Projectontwikkeling en Atelier Zeinstra Van der Pol en Haveneiland West Blok 23b2 van Johan Matser Projectontwikkeling en VMX Architects - zelfs twee keer in verschillende jaren door verschillende jury’s bekroond zijn. Het eerste project werd in 2002 ge-nomineerd en kreeg de prijs in 2005 en het tweede project kreeg in 2002 op grond van ontwerp de prijs en toen het project drie jaar later na de herontwikkeling weer in gerealiseerde staat in het boek te-rugkwam, werd het wederom door de jury, overigens zonder weet te hebben van de eerdere bekro-ning, met een prijs beloond.

Wat betreft de ‘terugkomfactor’ van opdrachtgevers is er één partij die door de jaren heen zeer regel-matig naar boven is komen drijven. Als we zo iets als een Zuiderkerk-algemeen-klassement voor op-drachtgevers opmaken, dan staat de Principaal met stip bovenaan met maar liefst vijf nominaties en vier prijzen! De keuze voor het project dat de Zuiderkerkprijs krijgt toegereikt heeft de afgelopen jaren binnen de steeds wisselende jury’s nooit tot veel discussie geleid. Door het bezoeken van het project speelt naast vakkennis ook het de intuïtieve waardering een grote rol. De vraag ‘wil ik hier zelf wonen’ komt steeds op, ongeacht prijsklasse, grootte of locatie. Het winnen van de Zuiderkerkprijs is dan ook een aanmoedigingsprijs voor de bouwwereld om mooie, goede, relatief betaalbare en duurzame woningen te bouwen met soms net dat beetje extra waar we nog lang trots op kunnen zijn.

Tien jaar Zuiderkerkprijs is reden om terug te kijken maar ook vooruit te blikken. De prijs en de pro-jectdocumentatie dragen bij aan het inzichtelijk maken wat we feitelijk realiseren. Daarom is het conti-nueren van het maken en organiseren van dergelijke producten alleen al de moeite waard. Wel den-ken we na over hoe we de Zuiderkerkprijs in de toekomst nog meer kunnen verdiepen of thematiseren waarbij diverse kwaliteitsaspecten aan bod kunnen komen. Naast een typische vakprijs als de Zuiderkerkprijs hebben we dit jaar voor het eerst ook de Amster-damse Nieuwbouwprijs georganiseerd (in samenwerking met de Amsterdamse Federatie van Wo-ningcorporaties, Het Parool en AT5). Op basis van de projecten uit het voorgaande Projectenboek kiezen bewoners eerst via rapportcijfers en later via een openbare digitale stemronde het mooiste nieuwbouwproject. En daarnaast is er de Geurt Brinkgreve Bokaal voor het beste restauratie- of reno-vatieproject als een stimulans voor het behouden van bijzondere monumentale gebouwen. Deze initiatieven ondersteunen de behoefte aan het voeren van het debat over de kwaliteit van de ar-chitectuur en stedenbouw in Amsterdam, een debat dat we in alle openheid willen blijven aangaan want de kwalitatief hoogstaande woningbouw van de toekomst moet vandaag worden gebouwd.

2006-2007
Project: Noordkop Spaarndammerdijk
Opdrachtgever: De Principaal
Architect: Architectenbureau Marlies Rohmer

 

2005-2006
Project: Haveneiland West Blok 23b2
Opdrachtgever: Johan Matser Projectontwikkeling
Architect: VMX Architects

 

2004-2005
Project: Borneodriehoek
Opdrachtgever: De Alliantie Projectontwikkeling
Architect: Atelier Zeinstra van der Pol

2003-2004
Project: Geuzentuinen
Opdrachtgever: Woningcorporatie Het Oosten en De Principaal
Architect: FARO architecten


2002-2003
Project: Albatrosterrein
Opdrachtgever: De Principaal
Architect: HvdN Architecten


2001-2002
Project: Haveneiland West Blok 23b
Opdrachtgever: IJburgermaatschappij
Architect: VMX Architects


2000-2001
Project: Uylenburgh
Opdrachtgever: Chueng Yun BV
Architect: Holger Gladys en Madir Shah

 

1999-2000
Project: De Bewoonde Tuin (Oeverpad)
Opdrachtgever: Eigen Haard
Architect: Duinker, van der Torre, architecten


1998-1999

Project: Hoop Liefde Fortuin
Opdrachtgever: Woningbedrijf Amsterdam / Bouwfonds Woningbouw
Architect: Architectenbureau Rudy Uytenhaak


1997-1998

Project: U2 – Kleine U
Opdrachtgever: Woningbouwvereniging De Dageraad, De Boer/Unigro, RIBW Amsterdam
Architect: Venhoeven CS

  


Over deze site

Disclaimer