Sander Voogt
Het afgelopen jaar is nog een klein plukje particuliere zelfbouwkavels opgeleverd op Centrumeiland op IJburg, zie links op de pagina. Op dit moment worden er geen nieuwe zelfbouwkavels uitgegeven. Sinds 2023 richt de gemeente zich voornamelijk op collectieve zelfbouw ontwikkelvormen. Deze worden opgenomen in de reguliere documentatie omdat ze uit meerdere woningen bestaan. Met collectieve zelfbouw ontwikkelvormen geeft de gemeente bewonersgroepen meer zeggenschap over hoe zij willen wonen en met wie. De meest bekende voorbeelden zijn collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO) en mede-opdrachtgeverschap (MO) in de vrije sector koop, en de woon- en beheercoöperatie in de betaalbare huursector. Collectieve ontwikkelvormen leveren een belangrijke bijdrage aan vitale en aantrekkelijke buurten in de verdichtende stad. Niet alleen leidt meer zeggenschap over hoe men wil wonen vaak tot bijzonder fraaie gebouwen met een hoge gebruikswaarde en een groter gevoel van eigenaarschap voor bewoners, ook leidt de zeggenschap over met wie men wil wonen vaak tot een leuke mix van doelgroepen binnen een gebouw, die het samen goed kan vinden, en een hechte groep vormt. De sociale cohesie van deze bewonersgroepen is groter dan bij andere ontwikkelvormen, omdat zij bewust kiezen en tijd investeren in deze manier van samenwonen. Zij zijn als het ware een grote ‘extended’ familie, die naar elkaar omkijkt, elkaar helpt, en ook naar de buurt toe een verbindende factor wil zijn. Gemeenschappelijke ruimten zijn een verlengstuk van de privé woonruimten voor bewoners, een plek om elkaar te ontmoeten, en om open te stellen naar de buurt of om groepsactiviteiten organiseren. De ontwikkelvorm woon- en beheercoöperatie heeft nóg een belangrijke meerwaarde voor de stad: zij bestaan uit huurwoningen die eeuwigdurend betaalbaar blijven. In 2023 stond De Warren in het projectenboek als eerste wooncoöperatie die haar project heeft opgeleverd met behulp van speciaal stimuleringsbeleid ontwikkeld door de gemeente voor wooncoöperaties. Dit jaar zijn opgeleverd in de collectieve zelfbouw: Het Nieuwe Bajesdorp, Mooijburg Park, Mooijburg Waterzicht, CPO Blok 07-09, CPO Srefi Bow, MO*town Track 6 en CPO Parnassia.
