Naar Menu

Home2021-2022Zuiderkerkprijs 25 jaar!

Sabine Lebesque, Willemijn Pameijer

Zuiderkerkprijs 25 jaar

Dit jaar is de Zuiderkerkprijs voor de opdrachtgever en de architect van het beste woningbouwplan opgeleverd in Amsterdam, voor de vijfentwintigste keer uitgereikt; een zilveren jubileum!


Geschiedenis
Sinds de jaren zeventig was de Zuiderkerk het gemeentelijke informatiecentrum voor alles wat er op het gebied van volkshuisvesting, woningbouw en ruimtelijke ordening in Amsterdam te gebeuren stond. Woningmodellen op ware grootte, inspraak, inschrijven voor een urgentiebewijs, verkoop van nieuwbouw en presentatie van nieuwe plannen; de kerk was de plek waar zowel professionals als bewoners samen kwamen. Aan het einde van ieder jaar werd de zogenaamde Planpresentatie gehouden, een samenkomst in de kerk waar de woningbouwplannen en de cijfers eromheen werden gepresenteerd en besproken onder het genot van een kop soep en een drankje. Er werden ‘voorbeeldplannen’ geselecteerd, plannen waarin het beleid van de gemeente zo goed mogelijk was verwerkt. Deze gemeentelijke bemoeienis met dat wat er gebouwd wordt in de stad, kwam voort uit een veel langere en diepgewortelde traditie van sturing op kwaliteit, die zeker vanaf het invoeren van de Woningwet aan het begin van de vorige eeuw bepalend is geweest voor het aanzien van de stad. Vanuit deze achtergrond is in 1998 de eerste Zuiderkerkprijs uitgereikt, een onderscheiding waarmee de gemeente Amsterdam de kwaliteit van de woningbouw centraal wil stellen en daarbij zowel de kundige architect als de ambitieuze opdrachtgever een pluim wilde geven. Een externe jury, ieder jaar een andere, beoordeelt de plannen op vaste, door de gemeente meegegeven criteria als architectuur, stedenbouw, materialisatie, programma, aanpasbaarheid en duurzaamheid. Maar daarnaast wordt de jury expliciet uitgenodigd haar eigen accenten te leggen in de beoordeling. Dit jaar bestaat de Zuiderkerkprijs 25 jaar.


Weetjes
Kijkend naar de vijfentwintig winnaars, zijn er een paar rode lijnen te herkennen van kenmerken die door de verschillende jury’s belangrijk worden gevonden om een project positief te beoordelen. Zoals:

- Een gemengd woonprogramma waarbij ook aandacht is voor het sociale segment, zie: Hoop Liefde Fortuin, Borneodriehoek, Noordkop Spaarndammerdijk, Haveneiland Oost Blok 46c, De Smaragd en Groenmarkt.

- Verschillende functies in een gebouw, hetzij commercieel of maatschappelijk als dat de leefbaarheid van de buurt ten goede komt, zie: U2

- Kleine U, Kraaipanschool, Buurtfabriek Ruimzicht en De Keyzer. - Gemeenschappelijke ruimten en het integraal mee ontwerpen van de openbare ruimte wordt hoog gewaardeerd, zie: Cruquius Kavel 1.1, Wiener & Co en Groenmarkt.

- Wat betreft architectuurstijl valt er daarentegen geen constante lijn te ontdekken binnen de prijswinnaars. Van het gebruik van meer hightech (U2 - Kleine U) en moderne vaak lichte gevelmaterialen (Buurtfabriek Ruimzicht, Haveneiland Oost Blok 46c en New West) tot het aanschuren tegen de baksteenstijl van de Amsterdamse School (De Keyzer, Kraaipanschool, De Smaragd, Collage, Noordkop Spaarndammerdijk en Spaarndammerhart),de winnaars zien er allemaal anders uit.

- Flexibiliteit, levensloopbestendig en programmatische of technische noviteiten; zie: De Bewoonde Tuin Oeverpad, Haveneiland West Blok 23b2 en Albatros - Bijzondere aandacht voor duurzaamheid, soms avant la lettre: Het Kasteel en Stadstuin Overtoom - Windtuin, Lichttuin - Collectief Particulier Opdrachtgeverschap in het geval dat naast het feit dat een groep een eigen woonomgeving heeft gecreëerd, er ook hoge kwaliteit is gerealiseerd die bijdraagt aan het stadslandschap, zie: Blok 0 - PUUUR Blok, CPO Sciencepark. - Verdichting en gebruik maken van vergeten stukken stad: zie Uylenburgh, Wiener & Co, CPO Sciencepark en New West.


Twee keer dezelfde architect
- Geurts & Schulze architecten: Collage en Cruquius Kavel 1.1 - HVDN/Studioninedots: Albatrosterrein en Het Kasteel - Korth Tielens Architecten: Haveneiland Oost Blok 46c en Spaarndammerhart - Marlies Rohmer: Noordkop Spaarndammerdijk en Buurt-fabriek Ruimzicht
Meerdere keren dezelfde opdrachtgever
- De Alliantie: Borneodriehoek en De Smaragd - De Principaal/De Key: Noordkop Spaarndammerdijk, Albatrosterrein, Geuzentuinen en De Keyzer - Eigen Haard/De Dagenraad: U2 - Kleine U en De Bewoonde Tuin Oeverpad - Heijmans: Spaarndammerhart en Wiener & Co - Stadgenoot/Woningcorporatie Het Oosten: Geuzentuinen en Buurtfabriek Ruimzicht - Ymere/Woningbedrijf Amsterdam: Hoop Liefde Fortuin, Haveneiland Oost Blok 46c en Kraaipanschool Architect met twee keer hetzelfde gebouw (bouwaanvraag en gerealiseerd) - VMX met Haveneiland West Blok 23b2

 

1998
U2 - Kleine U
Opdrachtgever: Woningbouwvereniging De Dageraad, De Boer/Unigro, RIBW Amsterdam
Architect: Venhoeven CS
Jury: Henk Westra (voorzitter), stuurgroep experimenten Volkshuisvesting; Ruud Eggens & Leon Leemans (Ds+V, gemeente Rotterdam); Jos Kniest, Stichting Gehandicapten Overleg Amsterdam; Bert Meintser, Amsterdam Steunpunt Wonen.
Juryrapport: Dit project is groot en gedurfd en is een duidelijk statement in de vernieuwing van de Westelijke tuinsteden. Ook is de ‘aanpasbaarheid’ van de woonomgeving ene pluspunt: direct onder het gebouw zijn winkels in de eerste levensbehoeften beschikbaar.

Kunstwerk: Charlotte van der Waals

1999
Hoop Liefde Fortuin
Opdrachtgever: Woningbedrijf Amsterdam / Bouwfonds Woningbouw
Architect: Architectenbureau Rudy Uytenhaak
Jury: Noud de Vreeze (voorzitter), directeur Stichting Welstandzorg Noord-Holland; Jon Kristinsson, architect, professor Milieu Technisch Ontwerpen TU Delft; Aart Oxenaar, directeur Academie van Bouwkunst Amsterdam.
Juryrapport: Een aanwinst in stedenbouwkundig en architectonisch opzicht, een gebouw dat de volgende generatie graag wil erven. Een mooi, robuust beeldhouwwerk. Een aanwinst voor de stad en haar bewoners.

Kunstwerk: Lies Ros


2000
De Bewoonde Tuin, Oeverpad (niet gerealiseerd)
Opdrachtgever: Eigen Haard
Architect: Duinker, van der Torre architecten
Jury: Hugo Priemus (voorzitter), wetenschappelijk directeur Onderzoeksinstituut OTB Delft); Rudy Uytenhaak, architect; Michelle Provoost (verslag), architectuurhistoricus Crimson Architectural Historians en het NAi.
Juryrapport: De gebouwen hebben door de hoogwaardige bouwtechnische uitwerking (zwevende dekvloeren, dikke betonmuren, extra gevelisolatie, vloer- en wandverwarming, zonneboilers) een grote toekomstwaarde. De woningen zijn flexibel en van hoogwaardige duurzame kwaliteit. De individuele zeggenschap van bewoners en de kwaliteitsverbetering van bestaand stedelijk gebied maken het plan nog completer en wint daardoor overtuigend de Zuiderkerkprijs.

Kunstwerk: Lenny Schröder

2001
Uylenburgh (niet gerealiseerd)
Opdrachtgever: Chueng Yun BV
Architect: Holger Gladys en Madir Shah
Jury: Maarten Kloos (voorzitter), directeur ACRAM; Machiel van der Torre, partner Duinker van der Torre architecten; Cilly Jansen (verslag), directeur Architectuur Lokaal.
Juryrapport: het gebouw voegt zich moeiteloos in de nieuwe schaal van de Valkenburgerstraat. De goed uitwerkte menging van functies, de geleding in de gevel, de diversiteit aan bijzondere woningplattegronden en de hoogwaardige architectonische uitwerking, maken Uylenburgh tot terechte winnaar.

Kunstwerk: Heringa/ Van Kalsbeek

2002
Haveneiland West Blok 23b
Opdrachtgever: IJburgermaatschappij
Architect: VMX Architects
Jury: Janny Rodemond (voorzitter) directeur Stimuleringsfonds voor Architectuur); Holger Gladys & Madir Shah; Paul van der Grinten (verslag) directeur adviesbureau van der Grinten
Juryrapport: De inventieve stapeling, de diversiteit aan woningtypen, de goede oriëntatie van de woningen, de meervoudige bruikbaarheid van de plattegronden, de krachtige vernieuwende architectuur en het grensverleggende experimentele karakter van dit plan als geheel, maken dat dit plan overtuigend wint.

Kunstwerk: Paulo Taborda Barreto

2003
Albatrosterrein
Opdrachtgever: De Principaal
Architect: HvdN Architecten
Jury: Mariet Schoenmakers (voorzitter), directeur Stedenbouw van de Dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting gemeente Rotterdam; Don Murphy, VMX Architects; Arjen Oosterman (verslag), coördinerend redacteur Archis en architectuurcriticus.
Juryrapport: Dit plan heeft een stedelijke presentie, waarvan de schaal, de compositie en de maat goed zijn; een heroïsch project.

Kunstwerk: Esther Jiskoot


2004
Geuzentuinen
Opdrachtgever: Woningcorporatie Het Oosten en De Principaal
Architect: FARO architecten
Jury: Maurits Klaren (voorzitter), adviseur stedelijke ontwikkeling en projectmanagement; Albert Herder (HvdN); Harm Tilman (verslag), hoofdredacteur van de Architect.
Juryrapport: Dit project opent doeltreffend alle registers. Het project spring in het oog door de balans tussen programma, architectuur en stedenbouw. Bovendien weet dit plan de juiste spanning op te zoeken tussen stedenbouwkundige inbedding en variatie wat op overtuigende wijze samensmelt.

Kunstwerk: Martijn Sandberg


2005
Borneodriehoek
Opdrachtgever: De Alliantie Projectontwikkeling
Architect: Atelier Zeinstra van der Pol
Jury: Arie-Willem Bijl (voorzitter), voormalig wethouder Ruimte van Almere; Jurgen van der ploeg partner FARO architecten; Olof Koekebakker (verslag), architectuurjournalist.
Juryrapport: De Borneodriehoek onderscheidt zichzelf door de ingehouden en toch krachtige architectuur. Het project overtuigd door de leefbare plattegronden, de zorgvuldige detaillering en de integratie van sociale huurwoningen en duurdere koopwoningen in één complex.

Kunstwerk: Baukje Trenning

2006
Haveneiland West Blok 23b2
Opdrachtgever: Johan Matser Projectontwikkeling
Architect: VMX Architects
Jury: Felix Rottenberg (voorzitter), interim-directeur van De Balie; Herman Zeinstra architect bij Dok architecten; Marina van den Bergen (verslag), architectuurhistoricus.
Juryrapport: de woningen van Haveneiland West zijn licht en ruim, de aansluiting op de openbare ruimte is geraffineerd, de collectieve ruimten zijn prettig en de detaillering is van een hoog niveau.

Kunstwerk: Govert Heikoop


2007
Noordkop Spaarndammerdijk
Opdrachtgever: De Principaal
Architect: Architectenbureau Marlies Rohmer
Jury: Rob van Engelsdorp Gastelaars (voorzitter), stadsgeograaf; Don Murphy, architect VMX Architects; Tracy Metz (verslag), architectuurjournalist NRC.
Juryrapport: De jury looft de complexiteit en de rijkdom die architect en opdrachtgever hebben weten te bereiken. Daarnaast verdient de wijze waarop dit gebouw als een scharnier functioneert tussen buurt en toegangsweg alle lof. Het project is een voorbeeld van de manier waarop compact en ingenieus bouwen kan worden ingezet om gezinnen in de stad te houden.

Kunstenaar Bernard Heesen


2008
Het Kasteel
Opdrachtgever: Synchroon, Heddes Vastgoed
Architect: HVDN
Jury: Lex Pouw (voorzitter), voormalig directeur Ymere; Floris Hund/Marlies Rohmer, Architectenbureau Marlies Rohmer; Fred Feddes (verslag), journalist.
Juryrapport: Het Kasteel is gewaagd, het is inventief, het is doordacht, het is uitgesproken, het vormt ruimte en laat ruimte, het is met een grote zorg en doortastendheid gemaakt tot een evenwichtig geheel, van de algehele opzet tot en met de details en de techniek.

Kunstwerk: FOC


2009
Collage
Opdrachtgever: Hillen & Roosen
Architect: Geurst & Schulze architecten
Jury: Hans Ibelings (voorzitter), architectuurcriticus; Arie van der Neut, HVDN Architecten; Jacqueline Tellinga (verslag), gebiedsontwikkelaar particulier opdrachtgeverschap gemeente Almere.
Juryrapport: Dit project ademt rijkdom en robuustheid zowel als genuanceerdheid en eigenzinnigheid. De architectuur verraadt bovendien een groot vakmanschap, of het nu gaat om de woningplattegronden of om de detaillering van het metselwerk.

Kunstwerk: Reinoud Oudshoorn

2010
Buurtfabriek Ruimzicht
Opdrachtgever: Stadgenoot
Architect: Architectenbureau Marlies Rohmer
Jury: Karin Laglas (voorzitter), interim-directeur, Bond Nederlandse Architecten (BNA); Ludo Grooteman, partner en architect bij DOK architecten; Joost Zonneveld (verslag), journalist.
Juryrapport: Buurtfabriek Ruimzicht aan de Kostverlorenkade in West laat de uitgesproken ontwerpstijl van het architectenbureau zien. Ondanks de strenge eisen van de gemeente is er op bijzonder elegante wijze invulling gegeven aan de plek door aan te sluiten op de bestaande bouw en de historische verkaveling.

Kunstwerk: Pjotr Mu¨ller

2011
De Keyzer
Opdrachtgever: De Key
Architect: FRANTZEN et al
Jury: Martien de Vletter (voorzitter), architectuurhistoricus en uitgever SUN Architecture; Dick van Gameren, architect-directeur van Dick van Gameren architecten; Frank Uffen (verslag), consultant en oprichter Buena Gente & Co, marketeer City Living-The Student.
Juryrapport: De innovatieve architectonische detaillering en de toekomstbestendigheid van de woningen maakt De Keyzer tot winnaar.

Kunstwerk: Sasja Scherjon


2012
Haveneiland Oost Blok 46c
Opdrachtgever: Ymere
Architect: Korth Tielens architecten
Jury: Arnold Reijndorp (voorzitter), stadssocioloog, hoogleraar Universiteit van Amsterdam met aandachtsgebied ‘Sociaaleconomische en ruimtelijke ontwikkelingen van nieuwe stedelijke gebieden’ en onderzoekscoördinator van het International New Town Institute; Tom Frantzen, Frantzen et al architecten; Suzanne Mulder (verslag), conservator en redacteur.
Juryrapport: Dit project is een voorbeeld dat sociale woningbouw veel meer kan zijn dan ‘hufterproof’ woningen. Het project in IJburg onderscheidt zich door de kwaliteit van dit project op alle niveaus: betekenis voor de stad, stedenbouwkundig, architectonisch en op detailniveau.

Kunstwerk: Henny van der Meer

2013
Kraaipanschool
Opdrachtgever: Ymere
Architect: Architectenbureau Hoogeveen
Jury: Geurt van Randeraat (voorzitter), stedelijk ontwikkelaar, mede-eigenaar en directeur van bureau SITE urban development en directeur van de post-experience masteropleiding Master City Developer (MCD) aan de Erasmus en TU Delft; Gus Tielens en Mike Korth; Linda Vlassenrood (verslag), architectuurhistoricus en is programmadirecteur bij het International New Town Institute in Almere, redacteur van het Jaarboek Architectuur in Nederland en curator.
Juryrapport: Een cadeau aan de stad! De Kraaipanschool is werkelijk een optimistisch project dat een wezenlijke en hoopvolle bijdrage heeft geleverd aan de verbetering van een probleemwijk. Het is op basis van deze dienstbaarheid, de effectiviteit en evidentie van de ingrepen, de synergie tussen architect en opdrachtgever en het daadwerkelijke woongenot, dat de jury heeft besloten de Kraaipanschool tot winnaar uit te roepen.

Kunstwerk: Frank Havermans

2014
Stadstuin Overtoom - Windtuin, Lichttuin
Opdrachtgever: Co-Green
Architect: KOW, FORM architecten
Jury: Renée Hoogendoorn (voorzitter), directeur van het nieuwe onderwijs- en onderzoeksinstituut Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan; Solutions; Arjen Hoogeveen, architect; Sjors de Vries (verslag), sociaal geograaf en directeur van RUIMTEVOLK.
Juryrapport: Op een baanbrekende manier bewijst dit project dat hergebruik van plaats en gebouw ook op een duurzame manier door middel van sloop en nieuwbouw mogelijk is. De architectuur van de stadstuin fungeert als verbindende factuur voor zowel de stad, de buurt en de circulaire benadering. Een uitermate geslaagd project!

Kunstwerk: Jólan van der Wiel

2015
Blok 0 - PUUUR BLOK
Opdrachtgever: Atelier PUUUR, Vink Bouw
Architect: Atelier PUUUR
Jury: Madeleine Maaskant (voorzitter), architect en directeur van de Academie van Bouwkunst Amsterdam; Jörgen Haring, architect van FORM; Marlies Buurman (verslag), architectuurhistoricus en cultureel programmeur.
Juryrapport: Het gebouw heeft een slimme, flexibele indeling gekregen, is gebouwd met duurzame materialen en is 100% klimaatneutraal. Alle betrokken partijen en het gebouw stralen bovendien ontwerpkracht en ontwerpplezier uit en banen daarmee op een overtuigende manier de weg vrij voor toekomstige projecten.

Kunstwerk: Mathieu Nab

2016
De Smaragd
Opdrachtgever: De Alliantie
Architect: M3H Architecten
Jury: Isaäc Kalisvaart (voorzitter), vastgoedondernemer en vm. CEO MAB Development; Furkan Köse, partnerarchitect bij Atelier PUUUR; Merel Pit (verslag), architectuurjournalist.
Juryrapport: Het gebouw voelt rijk aan door de vele detaillering en slimme materiaalcombinaties, van bijvoorbeeld baksteen en betonplaat, die samen een harmonisch geheel vormen. Het geeft daarmee een goed antwoord op hoe om te gaan met de opkomst van het traditionalisme zonder truttig te worden. De smaragd is een stoer gebouw wat op alle fronten vakmanschap toont.

Kunstwerk: Jeroen Kramer

2017
Wiener & Co
Opdrachtgever: Heijmans Vastgoed, NIBC
Architect: Arons en Gelauff architecten
Jury: Yoeri Albrecht (voorzitter), directeur De Balie; Marc Reniers, M3H Architecten; Michelle Gulickx (verslag), architectuurhistoricus en werkzaam bij Arcam.
Juryrapport: Het verrassende ontwerp, de volharding van het projectteam, de geslaagde ‘inbreiding’ in de binnenstad, het samenspel van architectuur en landschap en de durf van kopers: Wiener & Co is een juweel voor de binnenstad!

Kunstwerk: Pieter van Eck

2018
Cruquius Kavel 1.1
Opdrachtgever: Amvest
Architect: Geurst & Schulze architecten
Jury: Petra Brouwer (voorzitter), universitair docent architectuurgeschiedenis UvA; Arnoud Gelauff, Arons en Gelauff architecten; Vince de Jong (verslag), programmamaker Gebiedsontwikkeling, Pakhuis de Zwijger.
Juryrapport: Torenhoog wooncomfort, maniakale passie en vakmanschap tot in ieder detail kenmerken Cruquius Kavel 1.1. Van uitstekende materiaaltoepassingen en prachtige positionering tot aan strakke plattegronden en een perfecte aansluiting op de omgeving.

Kunstwerk: Elke Lutgerink


2019
CPO Sciencepark
Opdrachtgever: CPO Sciencepark
Architect: Atelier van Wengerden
Jury: Indira van ‘t Klooster (voorzitter), directeur Arcam; Jeroen Geurst, Geurst & Schulze architecten; Tim Hendrikx (verslag), directeur Mooi Ontwikkelt.
Juryrapport: CPO Sciencepark is een bescheiden project van uitzonderlijke architectonische kwaliteit, dat van een verloren ruimte in een ietwat vreugdeloos gebied voor de grootste verrassing zorgde. Vanwege de passie en de toewijding van alle betrokkenen en vanwege de voorbeeldfunctie die dit project kan vervullen in de verbeten strijd om de stad de terechte winnaar.

Kunstwerk: Eva Crebolder


2020
New West
Opdrachtgever: Heutink Groep
Architect: Olaf Gipser Architects, VURB architects
Jury: Kai van Hasselt (voorzitter), Noha Cultural Consultancy; Jacco van Wengerden, Atelier van Wengerden; Isanne Damen (verslag), architectuurhistorica Arcam.
Juryrapport: New West is een voorbeeld voor de uitdagingen waar bouwprojecten tegenaanlopen in de metropool Amsterdam: het opschalen van de verdichting zonder afbreuk te doen aan kwaliteit, eigenheid en originaliteit.

Kunstwerk: Mazen Alashkar


2021
Spaarndammerhart
Opdrachtgever: Heijmans Vastgoed
Architect: Korth Tielens Architecten & Marcel Lok_Architect
Jury: Michelle Provoost (voorzitter), architectuurhistoricus bij CRIMSON Historians and Urbanists; Volker Ulrich, architect/partner VURB Architects; Robbert Bovee, programmamaker bij Pakhuis de Zwijger.
Juryrapport: Dit project is een voorbeeld voor de woningbouw die we in Nederland nodig hebben: uiteenlopende maatschappelijke groepen leven hier bijeen in een compacte gemeenschap; sociaal-cultureel, economisch en qua leeftijd is het project gemixt; in de beste tradities van de Nederlandse volkshuisvesting is het architectonisch en landschappelijk ontwerp gecombineerd met kunst en ingezet om een harmonieuze community te vormen.

Kunstwerk: Marijn Roos Lindgreen


2022
Groenmarkt
Opdrachtgever: HBB Groep, Edwin Oostmeijer Projectontwikkeling
Architect: Ronald Janssen Architecten, Bastiaan Jongerius Architecten, Buro Harro
Jury: Juliette Bekkering (voorzitter), hoogleraar Architectural Design and Engineering, TU/e en architect Juliette Bekkering Architecten; Mike Korth, Korth Tielens Architecten; Marcel Lok, Marcel Lok_Architect; Mendel Giezen (verslag), opleidingsdirecteur Sociaal Ruimtelijke Wetenschappen, UvA.
Juryrapport: Groenmarkt is het project waar dit allemaal samenkwam: waar we allemaal het WAUW gevoel hadden toen we op het duinlandschap op het dak stonden, waar Nellie midden in Amsterdam kon wonen met haar snuisterijen en foto’s van de kleinkinderen, waar de gangen breed en weldadig waren en de kinderen op het plein speelden (..).

Kunstwerk: Tilmann Meyer-Faye


  


Over deze site

Disclaimer