Dit jaar werd de Amsterdamse Nieuwbouwprijs voor de zesde keer uitgereikt. Bij deze unieke publieksprijs komen opnieuw de bewoners aan het woord over wonen in Amsterdam. Hun stem bepaalt welk project wordt gekozen tot het beste woningbouwproject van het afgelopen jaar.

Bij deze editie van de prijs deden 48 projecten met 3000 woningen mee die zijn opgeleverd tussen augustus 2010 en augustus 2011. Bij 31 projecten gaat het om echte nieuwbouw en bij de overige projecten zijn bestaande woningen verbouwd of op een andere manier ingrijpend gerenoveerd. Deze projecten dongen ook mee naar de Zuiderkerkprijs, waarbij een vakjury het beste project kiest. Het publiek oordeelt pas een jaar later als de woningen al een poosje bewoond zijn.

Verkiezing in drie rondes

In de eerste ronde worden alle bewoners benaderd voor een online of telefonische enquête door het Bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam. In de enquête geven zij een rapportcijfer voor hun woning, het gebouw en de omgeving en kunnen zij hun oordeel toelichten. De twintig projecten met de hoogste rapportcijfers gaan door naar de tweede ronde. Een bewonersjury bezoekt alle projecten en spreekt met bewoners. Deze jury bestaat uit vijf bewoners van de niet geselecteerde projecten. Zij kiezen de tien genomineerde projecten. In de derde ronde wordt de top tien op AT5 en in Het Parool gepresenteerd en kunnen alle Amsterdammers stemmen op www.nieuwbouwprijs. nl. Het project met de meeste stemmen wint de Amsterdamse Nieuwbouwprijs.

De tien nominaties waren:

• De Sibbelpanden (Centrum)
• Oostenburg (Centrum)
• Solid 11 - WG Oost Blok C (West)
• The New Kit - Woontoren (West)
• LommerRijk - Blok E en F (West)
• Het Andreas Ensemble Fase 2 -Tony Fretton (Nieuw-West)
• Ouderen in de Pijp (Zuid)
• Kastanjeplein (Oost)
• De Borneohof (Oost)
• De Europa (Noord)

Winnaar: De Borneohof

Met 19,5% van de stemmen is De Borneohof gekozen tot het beste woningbouwproject van het afgelopen jaar. Op de tweede plaats eindigde Kastanjeplein in de Oosterparkbuurt met 13,7% van de stemmen. De derde plaats was voor The New Kit - Woontoren in de Kolenkitbuurt met 13,1% van de stemmen. De Borneohof ligt aan het Javaplein, het hippe hart van de vernieuwde Indische Buurt. Het complex telt 67 koop- en huurwoningen, die gegroepeerd zijn rond een fraaie binnentuin. Aan de pleinzijde is het gebouw een levendig oriëntatiepunt in de wijk met een markante toren en de arcade met allerlei voorzieningen, zoals een bibliotheek, een Coffee Company en een fitnesscentrum. De Borneohof wordt geprezen als aanwinst voor de buurt.

Oordeel bewoners over nieuwbouw in de stad

Concluderend zijn de bewoners van deze lichting nieuwbouwwoningen zeer tevreden met hun nieuwbouwproject: gemiddeld worden de projecten met een 7,9 gewaardeerd (woning, gebouw en omgeving samen). Dit is vergelijkbaar met 2011 (7,8) en 2010 (8,0).

Bewoners van sociale huurwoningen geven gemiddeld een lager cijfer dan overige bewoners: een 7,6 tegenover een 8,3. Daarnaast wordt in vernieuwingsgebieden een lager rapportcijfer gegeven dan in gebieden binnen de ring (7,8 tegenover 8,2).

Woning

De woningen worden gemiddeld met een 8,1 beoordeeld, sociale huurwoningen krijgen gemiddeld een 7,8. De bewoners zijn zeer tevreden met de hoeveelheid ruimte die de woning biedt, de hoeveelheid licht en ramen en met de indeling van de ruimte.

Minder tevreden zijn de bewoners met kleine bouwkundige fouten die zijn gemaakt. Daarnaast worden een slechte materiaalkeuze en gehorigheid van de woning genoemd als negatieve aspecten: “Ze hebben de goedkoopste gipsplaten gebruikt. Zo zijn slechte PVC-buizen en de afvoer van erg slechte kwaliteit”, aldus een bewoner van een sociale huurwoning in Oostenburg.

Een goede afwerking, een goede ligging en de mogelijkheid tot een eigen indeling van de ruimte zijn aspecten die de sterkste invloed uitoefenen op het rapportcijfer dat mensen geven aan hun woning.

Gebouw

Het gebouw wordt gemiddeld met een 8,0 beoordeeld, sociale huurders geven hier gemiddeld een 7,7 voor. Net als in voorgaande jaren wordt de architectuur het vaakst genoemd als positief aspect van het gebouw. Daarnaast wordt ook de uitstraling van het gebouw vaak genoemd: “Het ontwerp van het gebouw is bijzonder en fraai door de unieke vormgeving, het witte marmer en de zomerse zuidelijke uitstraling. Deze past zo goed bij het brede golvende water van het IJ, dat hierdoor nog extra wordt geaccentueerd”, schrijft een bewoner van een koopwoning in De Europa.

Vormgeving, ontwerp en bouwkundige foutjes wordt het vaakst genoemd als negatieve aspecten van het gebouw. Dit geldt ook voor een slechte afwerking en geluidsoverlast.

Bij de beoordeling van het gebouw is de architectuur of vormgeving de belangrijkste voorspeller voor het rapportcijfer. Daarnaast zorgen ook de uitstraling van het gebouw en een goede afwerking voor een hoger rapportcijfer. Een defecte lift hangt sterk negatief samen met het rapportcijfer voor het gebouw, net als overlast van buren en geluidsoverlast.

Omgeving

De omgeving van de nieuwbouwwoningen wordt gemiddeld met een 7,6 gewaardeerd, sociale huurders wijken hier met een 7,5 nauwelijks vanaf. Op IJburg wordt de omgeving met een rapportcijfer van een 7,1 minder gewaardeerd dan gemiddeld. Dit is opvallend, want in voorgaande jaren was dit nog niet het geval. Groen of water in de buurt vinden de nieuwbouwbewoners het belangrijkste aspect van de woonomgeving. Daarna volgt de aanwezigheid van winkels of voorzieningen.

“We kijken uit op het water en onze woning ligt precies tussen het Rembrandtpark en het Vondelpark in. De opzet van het geheel is erg mooi met de binnentuinen”, is de waardering van een bewoner van een koopwoning in Het Andreas Ensemble Fase 2 - Tony Fretton. Nabijheid van het centrum zorgt voor een hoger rapportcijfer voor de woonomgeving, net als een goede sfeer en groen of water in de buurt. Zwerfvuil doet afbreuk aan de waardering van de woonomgeving. Dit geldt ook voor weinig parkeergelegenheid en betaald parkeren en de aanwezigheid van bewoners uit een lagere sociale klasse.

De Amsterdamse Nieuwbouwprijs is een initiatief van de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties, Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam, Bouwend Amsterdam, Het Parool en AT5.

De winnaars van de voorgaande jaren waren: Verdana in het Funenpark (2011), Crystal Court in Buitenveldert (2010), Haveneiland Oost Blok 51a op IJburg (2009), de Schutterstoren in Osdorp (2008) en De Monnik op de Wallen (2007).

Dit artikel is ondermeer samengesteld met informatie uit het rapport Nieuwbouwprijs 2012 van Merel van der Wouden, Hester Booi en Jeroen Slot van de Bureau O+S van de gemeente Amsterdam, gemaakt in opdracht van de Projectgroep Amsterdamse Nieuwbouwprijs.